Konu Başlıkları
Tatil yapmak, yeni yerler görmek, günümüzde artık salt deniz-kum-güneş ekseninden çıkmıştır. Bir bölgeyi tanımak, onu görmekten ziyade, yaşamak, koklamak, tatmakla ilintili hale gelmiştir. Hal böyle olunca kentler de mutfak kültürleriyle öne çıkmıştır. Böylece seyahat de, gezginler için daha cezbedici bir hale gelmiştir. Türkiye’nin her bölgesi ayrı ve zengin bir mutfak kültürüne sahiptir. Ülkemiz, Dünya’da gastronomi alanında adını duyurmuştur. Son yıllarda Türkiye gastronomi şehirlerinde önemli gelişmeler yaşanmaya başlamıştır.
İlk olarak 2015’te Gaziantep Unesco’nun gastronomi dalında Yaratıcı Şehirler Ağı’na dâhil edilmiştir. Sonrasında Hatay, Afyon ve Kayseri bu unvanı alır. Adana, Balıkesir, Diyarbakır ve Konya, 2021 yılında unvan durumu kesinleşecek olan şehirlerimizdir. Tüm bu lezzet diyarları ziyaretçilerini beklemektedir. Ülkemizde gastronomi turizmini yaşamak ve lezzetten lezzete seyahat etmek şimdi daha kolay.
Gaziantep Mutfağı
Ulusal olduğu kadar, uluslararası ölçekte de tanınır. Adeta bir yerel mutfak klasiğidir. Zenginliğini hem tarihten alır, hem coğrafi konumunun sağladığı malzeme çeşitliliğinden. Böylelikle bünyesinde birçok özgün yemek ve tatlı çeşidini barındırır. Özellikle Gaziantep baklavası, ülkemizin Avrupa Birliği tescili almış ilk lezzetidir. Gaziantep yemekleri ününü en çok değişik tatlardaki baharatlardan, salça ve soslardan almıştır. Üstelik fırınlama, haşlama, tava, ızgara, sote, kavurma, tencere yemeği gibi bütün pişirme tekniklerinin yer aldığı bir mutfaktır.
Gaziantep, Unesco Yürütme Kurulunun kararıyla 2015 yılında dünyadan 116 şehrin yer aldığı, Yaratıcı Şehirler Ağı’na dâhil olur. Böylece dünya mutfağında hak ettiği yere kavuşmuştur. Ayrıca Gaziantep Büyükşehir Belediyesi, Gaziantep Valiliği ve Gaziantep’i Geliştirme Vakfı (GAGEV) işbirliği ile bu yıl 4. kez düzenlenen bir festival de yapılmaktadır. ‘Uluslararası GastroAntep Gastronomi Festivali’nde yerli-yabancı şefler, gastronomi profesyonelleri, ülkemizin önemli yatırımcıları ve gurmeleri, ulusal ve uluslararası basın mensupları bir araya gelmiştir.
Kayseri Mutfağı
Türkiye gastronomi şehirleri arasında yer alan diğer şehir Kayseri, Anadolu’nun merkezinde yüzyıllardan beri tarım ve hayvancılığa uygun bir şehir olagelmiştir. Tahıl üretimi başta olmak üzere, bağcılık, hayvancılık, sebze ve meyvecilik Kayseri mutfağının ana unsurları olmuştur. 6 bin yıllık bir tarihi olan şehir, kültür, sanat, bilim ve turizmden sonra gastronomi alanında da öne çıkmıştır.
Böylece Unesco Yaratıcı Şehirler Ağı’na dâhil olan şehirlerimiz arasına girmiştir. Sucuk, pastırma ve mantının dışında Kayseri Mutfağına özel pek çok lezzet vardır. Bunlardan bazılarını sıralayalım; Yağlama, pöç, fırın ağzı, kurşun aşı, Develi cıvıklısı, çemen, kete, katmer, aside, nevzine, gilaburu suyudur.
Hatay Mutfağı
Türk, Arap, Ermeni, Çerkez, Hristiyan, Müslüman ve Yahudilerin yüzyıllarca bir arada yaşadığı, kültürlerin harmanlandığı bir şehrimizdir. Dünya üzerinde kurulan 23 medeniyetin 13 üne ev sahipliği yapmıştır. Bu kadar eşsiz bir mutfağı olmasının altında şüphesiz bu kültürel zenginlik yatar. Ayrıca Hatay Mutfağının kendine özgü onlarca çeşit yemeğinin oluşmasına, bölgede yetişen tahıllar, baklagiller, sebzeler, meyveler, yöreye has otlar ve baharatlar imkan vermiştir.
Yiyecekler değişik pişirme tekniklerinin yanı sıra kurutma ve konserve gibi tekniklerle de saklanır. Hatay’da hemen her mahallede tandır ve taş fırın vardır. Mahalle sakinlerinin vazgeçilmez günlük yemek pişirme alışkanlıkları bu tandır ve taş fırınlar aracılığıyla gerçekleşir. Hatay’ın kendine has yemekleri saymakla bitmez. Birkaçını sıralamakla yetinelim: Lahmi La Varka (Kâğıt Kebabı), Lahmi Sini (Tepsi Kebabı), Oruk, Külçe, Ğureybe (Un Kurabiyesi), Kete, Kahke, Kaytaz Böreği, Kömbe, Kerebiç, Mamül, Halebi Ekmek, Tırnak Ekmek, Tandır Ekmeği, Biberli Ekmek, Katıklı Ekmek, Ispanaklı Ekmek.
Afyon Mutfağı
Genel olarak Anadolu mutfak kültürünün adetlerini sürdürmüş bir şehrimizdir. Belki de bu yüzden Afyon mutfağında Türk Mutfağının incelikleri hemen fark edilir. Afyon denince akla ilk olarak gelenler: Kaymak, sucuk, lokum, haşhaş, kaymaklı ekmek kadayıfı, et ve et ürünleri, şekerlemelerdir. Ayrıca bölgeye özgü bir bitki olan haşhaş, özellikle hamur işlerinin vazgeçilmez malzemesidir.
Haşhaşın yağ ve ezme olarak farklı şekillerde kullanılır. Afyon mutfağı sosyal ve kültürel olarak da günlük yaşamın içinde yer almıştır. Doğum davetleri, ölüm yemekleri, sünnet düğünü ve daveti, hacı daveti, zinardı daveti, oğlan kınası daveti, güveyi koyma daveti, el öpme ve çeyiz indirme daveti, gezek yemekleri, Afyon’da özel olarak yemek pişirilen etkinliklerdir. Afyon aynı zamanda ‘Gastro Afyon’ festivaline de ev sahipliği yapmaktadır. 2021 Yılında ‘Gastro Afyon Uluslararası Turizm ve Lezzet Festivali’ 3. kez düzenlenmiştir.
