Makedonya’da Gezilecek Yerler ve Yaşam

Makedonya, Balkanların kendi küçük ama sahip oldukları büyük ülkesi. Doğası, kültürü, tarihiyle gerçekten görülesi bir yer. Sırbistan, Kosova, Arnavutluk, Yunanistan ve Bulgaristan’la komşu olan Makedonya, 1991 yılında Yugoslavya’dan ayrılarak bağımsızlığını ilan eder. Ülkenin başkenti Üsküp’tür. Balkan toprakları üzerindeki pek çok ülke gibi Makedonya’da tarih boyunca farklı medeniyetlerin yönetimine girer. Ülkede bugün hala izlerini görebildiğimiz medeniyetler arasında; Roma, Bizans ve Osmanlı gibi büyük imparatorluklar vardır. Öyle ki ülkede Makedonlar, Arnavutlar, Türkler, Romanlar, Sırplar gibi farklı etnik gruplar bir arada yaşamaya devam eder.

Makedonya çok kültürlü olduğu kadar, doğal güzellikleri açısından da son derece zengin bir ülke. Ohri Gölü, Mavrovo Milli Parkı, Matka Kanyonu gibi yerler, ülkedeki doğal güzellikler açısından ilk akla gelen yerler. Bu açıdan Makedonya doğa severlerin de ilgisini çekecek türden bir ülke.

Biz bu yazıda Makedonya’yı, gezmek ve orada yaşamak düşüncesinde olanlar açısından ele almak istedik. O nedenle ilk olarak Makedonya’nın gezilecek yerlerini keşfederek başlayalım, ne dersin? İlk durağımız başkent Üsküp!

Makedonya’nın Başkenti Üsküp

Üsküp Makedonya’nın hem başkenti hem de en büyük şehridir. Makedonya’nın bebeği sayılan Vardar Nehri’nin iki kıyısında yerleşmiştir. Üsküp tam kültür zengini bir şehir. Bu zenginliğini tarih boyunca tanıklığını yaptığı imparatorluklarına borçlu. Yukarıda da değinmiştik, Makedonya Roma, Bizans ve Osmanlı imparatorluklarının, son olarak da Yugoslavya devletinin hüküm sürdüğü ülkelerden biri. Bu nedenle ülkede halen yaşayan pek çok farklı mimari yapı ve kültürel yaşam var. Belki de en çok bu yüzden Makedonya’da kendini çok da yabancı hissetmiyorsun. Çünkü Osmanlı Türklerinin halen yaşadığı bir Balkan ülkesi, Makedonya.

Biz yine başkent Üsküp’e geri dönelim. Üsküp hem tarihi hem modern bir şehir olma özelliğine sahip bir başkent. Şehrin eğlence ve sanat hayatı son derece renkli. Tiyatrolar, bar ve kafeler, konser salonları başkentin kültürel dokusuna zenginlik katıyor. Bunun yanı sıra Üsküp mutfağı da zengin bir yemek kültürüne sahip. Makedon ve Türk mutfaklarının eşsiz tatlarını Üsküp’te bulabilirsin. Üsküp’ü gezerken, otobüs, taksi, bisiklet gibi seçeneklerden yaralanabilirsin.

Üsküp’te görülmesi gereken yerlere bir bakalım:

• Taş Köprü: Üsküp’ün simgelerinden olan Taş Köprü, 15. yy. ait bir Osmanlı yapısı. Taş Köprü şehrin iki yakasını birbirine bağlarken, aynı zamanda keyifli bir yürüme deneyimi de sunuyor.
• Sveti Kaplıcalar Kilisesi: Makedon Ortodoks Kilisesi’nin merkezi olan Sveti Kaplıcalar Kilisesi, 14. yy.da Bizans döneminde yapılmış bir kilise. İçindeki  freskler ve ikonalarıyla görülmesi gereken yerlerden biri.
• Tvrdina Kalesi: İşte şehri panoramik olarak görebileceğin bir yer, Tvrdina Kalesi. Bizce şehrin sokaklarını keşfetmek kadar, o şehri bir bütün olarak görmek de önemli. O nedenle Bizanslıların yapıp Osmanlının genişlettiği bu kaleyi ziyaret edince bir taşla iki kuş vurmuş olacaksın.
• Eski Türk Çarşısı: Bir şehrin nabzını en iyi tutabileceğin yerlerin başında, çarşı gelir. Osmanlı döneminden kalma tarihi Eski Türk Çarşısı’nda hem gezip hem alış veriş yapabilirsin. Çarşı hanlar, hamamlar, cami ve müzesiyle tarihin sayfalarında gezintiye çıkmış hissi yaratıyor. Zaman yolculuğuna ara verip bugüne dönmek istersen de hediyelik eşya alıp, kahve ve yemek molası verebilrisin.
• Makedonya Meydanı: Şehrin merkezinde yer alan Makedonya Meydanı, ulusal kahraman Aleksandar Makedonski’nin devasa heykeliyle görülmeye değer bir yer doğrusu. Şehrin bu en büyük meydanında birçok kafe, otel, restoran ve mağaza yer alıyor.

Kültürel Miras Ohrid

Ohrid şehri, adını Ohri Gölü’nden alır. Ziyaretçilerini tarihi, kültürü, doğası ve insanlarıyla büyüleyen bu şehir, UNESCO Dünya Mirası Listesinde bulunuyor. Ohrid, başta Ohri Gölü olmak üzere görülecek, gezilecek güzelliklere ev sahipliği yapıyor. Bize de bu misafirliğin tadını çıkarmak kalıyor. Hadi kısaca Ohrid’i tanıyalım.

Ohri Gölü: Balkanlar’ın en büyük ve en derin gölü olan Ohri, berrak suyuyla görenlerin içini açar. Balıkçılık, yüzme ve tekne gezintisi yapılan gölün çevresi kafe ve restoranlarla çevrili.

Sveti Naum Manastırı: 9. yüzyılda Bulgar Çarı Boris’in oğlu Naum tarafından kurulan Sveti Naum Manastırı, ikonaları, freskleri ve parkıyla görülesi bir değer.

Sveti Jovan Kaneo Kilisesi: Ohri Gölü çevresindeki bir diğer yapı da Sveti Jovan Kaneo Kilisesidir. 13. YY. Bizans yapısı olan kilise, mimarisi ve konumuyla son derece etkileyicidir.

Antik Tiyatro: MÖ 2. yüzyılda Roma döneminde yapılan tiyatro, Eski Ohrid’de bulunuyor. 4 bin kişi kapasiteli tiyatro, yaz aylarında etkinliklere ev sahipliği yapıyor.

Samuel Kalesi: 10. yüzyılda Bulgar Çarı Samuel tarafından inşa ettirilen kale, Ohrid’e tepe konumda yer alıyor. Samuel Kalesi şehre ve göle muhteşem bir bakış açısı sunuyor.

Vardar Nehri

Vardar Nehri için Makedonya’nın bebeği ifadesini kullandık, çünkü nehir ülkenin ortasında doğuyor. Tüm Makedonyayı katettiken sonra Yunanistan’ı geçerek Ege Denizine dökülüyor. Ancak Vardar Nehri ülkenin bebeği olduğu kadar anası da sayılır. Çünkü tarım ve enerji açısından Makedonya’yı besleyen önemli bir kaynak. Ülkenin en verimli topraklarının bulunduğu Vardar Ovası, Vardar Nehri tarafından sulanıyor.

Vardar Nehri, Makedonya’nın elektrik ihtiyacının %25’ini sağlayan Hidroelektrik santrallerine de kaynak sağlıyor. Bu açıdan nehrin enerji potansiyeli oldukça yüksek bulunuyor. Vardar Nehri ulaşım açısından da önemli. Üsküp başta olmak üzere birçok şehir, nehir aracılığıyla birbirine bağlanıyor. Tekne ve feribotla ulaşımın sağlandığı Vardar Nehri, ülkeyi komşu Yunanistan’a da bağlıyor.

Vardar Nehri turizm açısından da önem taşıyor. Nehir boyunca pek çok şehir yerleşimi bulunuyor. Bu şehirler tarihi ve doğal güzelliklerini Vardar Nehriyle taçlandırıyor. Tekne turları, balıkçılık, kafe ve restoranlar, yerli ve yabancı turistler için Vardar Nehri’ni potansiyel bir gezi destinasyonu haline getiriyor.

Şarabın ve Yoğurdun Şehri: Tikveş

Makedonya’daki Türk kültürünün önemli merkezlerinden biridir, Tikveş. Osmanlı İmparatorluğunun hüküm sürdüğü yıllarda, Tikveş’e Türkmen ve Yörük Türkleri yerleşir. Bölgede bu nedenle pek çok cami, medrese, külliye, tekke, han, hamam, köprü gibi eserler bulunur. Tikveş aynı zamanda verimli Tikveş Ovasının ve gölünün de yer aldığı bir bölgedir. Yörede üretilen yoğurt eşsizdir. Tikveş şarapları ise dünyaca ünlüdür.

Makedonya’da Ne Yenir?

Bazen bir lokmalık lezzetin peşine düşer, izini sürersin ya, işte Makedonya mutfağı öyle lezzetlerle dolu. Makedonya’nın çok kültürlü yapısı en çok da mutfağında kendini belli ediyor. Balkanların en lezzetli mutfaklarından birine sahip olan ülkede, Osmanlı, Yunan, Bulgar ve Sırp kültürlerinin izlerini görmek mümkün. Peki nedir Makedonya mutfağında kokusu peşi sıra bizi sürükleyen? Hadi Makedon lezzetlerine kısaca bir göz gezdirelim:

Ajvar deyince bir durmak lazım. Ülkemizde de adına son yıllarda sıkça rastladığımız bu lezzet, kahvaltıda veya ana yemeklerin yanında yeniyor. Közlenmiş biber ve patlıcanla yapılan ajvar, yedikçe yediren bir lezzet. Mekitsi, yoğurt ile yoğrulan hamurun yağda kızartılması ile hazırlanan bir kahvaltılık. Boşnak Böreği’nin ününü duymayan yoktur sanırım. Boşnak böreği, farklı şekillerde hazırlanan Makedon böreklerinin içinde, lezzetiyle öne çıkıyor.

Köfte neredeyse Balkanların milli yemeği. Makedonya’da da kendine has köftelere sahip bir Balkan ülkesi. Cevapi ve Pleskavitsa köfteleri mutlaka tadılması gereken lezzetlerden. Makedon usulü biber dolması olarak nitelendirebileceğimiz Polneti Piperki, kuru fasulye yemeği olan Tavche Gravche‘de ülkede rahatlıkla tüketebileceğin yemeklerden.

Ve sofranın yıldızı ‘Trileçe’. Süngerimsi bir kekin üzerine süt, krema ve karamel dökülerek yapılan Trileçe, Dünya Mutfağına bir armağan. Trileçeyi Makedonya ziyaretinde hemen her pastanede bulabilirsin.

Afiyet olsun 😉

Makedonya’da Yaşam

Avrupa Birliği’ne üye olma yolunda aday bir ülkedir. Söz konusu Avrupa Birliği olunca ilk akla gelen de ülkenin sahip olduğu yaşam standartları oluyor. Makedonya yaşam kalitesi yüksek bir ülke. Ülkede eğitim ve sağlık sistemleri, güvenlik gibi öncelikli konuların performansı yüksek olarak nitelendiriliyor. Ülkenin para birimi ‘Makedon Denarı (MKD)‘dır. Bugün 1 Denar yaklaşık 2.07 Türk Lirasına denk gelmekte. Son zamanların çok merak edilen konusu, yaşam maliyetleri nasıldır? diye merak ettiğini tahmin edebiliyorum. Ülkemizin günümüzdeki koşulları göz önüne alındığında, Makedonya’da market ve restoran fiyatlarıyla, ev kiraları ve ulaşım, çok daha ucuz kalıyor.

Çok kültürlü bir ülke olan Makedonya’da resmi dil olarak Makedonca ve Arnavutça konuşuluyor. Türkçe ise azınlık dili olarak kabul görüyor. Türklerin çok fazla yabancılık çekmediği bir ülke olan Makedonya’da, %25 civarında Müslüman bir nüfus bulunuyor. Ayrıca bize Makedonya gezimizde bireysel tur rehberliği sağlayan Mustafa’dan bahsetmek istiyorum. İzmir’den Makedonya’ya taşınan Mustafa, Makedonya’da web tasarım ve hosting servis sağlayıcılığı yapıyor. Ayrıca boş zamanlarında tur rehberliği ve Makedonya’ya taşınmak isteyenlere danışmanlık sağlayarak gelir elde ediyor. Makedonya’da sadece belirli yerlerde Türkçe konuşulduğundan, İngilizce veya Makedonca bilmeyenler için bazen ulaşım ve seyahat zor olabiliyor.

Biz de Instagram’dan Mustafa’ya ulaştık, kendisi oldukça samimi ve Makedonya’ya hakim birisi. Seyahatimiz boyunca Makedon kültürü, en lezzetli restoranlar ve tarihi yerlere ulaşmamızda bize yardımcı oldu. Mustafa’ya ulaşmak isterseniz diye WhatsApp numarasını bırakıyorum. Bizden çokça selam söyleyin 🙂

Gelelim Makedonya’nın şehirlerine… Yukarıda Başkent Üsküp’ten bahsettik. Üsküp çok kültürlü yapısıyla, bir başkente yakışır renkliliğe ve zenginliğe sahip. Üsküp’ten sonra ülkenin en büyük şehri Bitola’dır. Bitola aynı zamanda bir kültür ve sanat şehridir. Bu şehirde görülmeye değer yerlerin arasında: Atatürk Evi, Şirok Sokak, Saat Kulesi, Heraklea Antik Kenti yer alır. Üsküp, Ohrid, Bitola’dan sonra gelen önemli bir şehir de Tetova’dır. Arnavut nüfusun ağırlık gösterdiği Tetova, rengarenk boyalı Alaca Camii ile ilgi çeker.

Eğer bir gün Makedonya’ya taşınmayı düşünürseniz, ev bulma konusunda en başarılı emlak acentelerinden olan SQUARE | Real Estate Agency‘i ziyaret etmenizi öneririm. Skopje Real Estate sayfasında tüm evleri oldukça detaylı biçimde paylaşıyorlar. Ayrıca kiraladıkları evlerin neredeyse tamamının eşyalı olduğunu söylemek mümkün. Bizim ev kiralama sürecimize oldukça yardımcı oldular. Özellikle Ivan ve Christian dil sorununu görmezden gelerek tüm süreçlerde çok içten ve samimiydiler. En çok şaşırdığımız ise emlak komisyonu almadan çalışmaları. Ev kiralama süreci sadece ev kirası + depozito (ilk ay) şeklinde ilerliyor.

Makedonya’da Üniversite Eğitimi

Makedonya’nın Avrupa Birliği sürecine aday bir ülke olduğuna daha önce değindik. Bu durum hayatın her alanında standartları yüksek kılmada etkili. Eğitim konusu da bunların başında geliyor. Ülkenin eğitim sistemi, Avrupa eğitim sistemine bağlantılı olarak düşünülmüş. 8 yıllık zorunlu bir eğitimin ardından öğrenciler 3 veya 4 yıl arası değişen lise eğitimi alıyor.

Son yıllarda ülkemizdeki pek çok genç Makedonya üniversitelerine rağbet gösteriyor. Makedonya üniversitelerine giriş ve devamında ki aşamalarda, her ülke kendi belirlediği sistemle hareket ediyor. Ancak genel anlamda ülkede üniversiteye giriş sınavsız olarak gerçekleşiyor. Türk öğrencilerin özellikle Makedonya’daki üniversiteleri tercih etmelerinde belli başlı sebepler var. Bunların arasında sınavsız giriş, kültürel yakınlık ve eğitimin daha ucuz olması yer alıyor. Makedonya üniversitelerinin diplomaları Avrupa ülkeleri tarafından tanınıyor. Makedonya üniversiteleri ortalama yıllık €4.000 – €8.000 arasında fiyatlara sahip. Bu fiyatlar bölümlere ve üniversitelere göre değişiklik gösterebiliyor.

Makedonya’da belli başlı üniversiteler arasında şunlar yer alıyor: Üsküp Üniversitesi (Kiril Metodi Üniversitesi), İştip Üniversitesi (Goce Delcev Üniversitesi), ST. Klement Ohridski Üniversitesi (UKLO Üniversitesi) ve Tetova Devlet Üniversitesi (Kalkandelen Üniversitesi).

Makedonya’da yaşamak; farklı etnik gruplar, dinler, gelenekler ve lezzetlerle tanışmak demek. Misafirperverliğiyle ünlü bu güzel ülkeyi tanımak sadece burada kalmasın diyerek, yazımızı sonlandıralım. Şimdiden iyi gezmeler.