Dünyanın En Uzun Nehirleri

Nehirler, insanlık ve dünya için zannedildiğinden çok daha önemli. Nehirler insanlığın gelişiminde, medeniyetin oluşumunda, beslenmede, matematik gibi bilimlerin gelişmesinde etkin bir rol oynamıştır. Antik Mısır’da bulunan geometri teoremleri ve pi sayısı gibi matematik biliminin temelini oluşturan kavramlar, varlıklarını nehirlere borçludur. Bunun yanı sıra en uzun nehir boyları, tarih boyunca medeniyetlere beşiklik etmiştir. En eski kültürler nehir kıyılarında ortaya çıkmış; şehirler, geçmişten bu yana hep nehirlerin etrafına kurulmuştur. Kadim medeniyetler ve ilk gelişmiş şehirlerin neredeyse tamamının Fırat, Dicle ya da Nil gibi nehir kıyılarında ortaya çıkması boşuna değil. Günümüzün en modern şehirlerinin içinden en az bir nehrin geçmesi de bu yüzden.

Nehirlerin insanlık tarihindeki önemi bununla sınırlı değil. Tarih boyunca medeniyetlere beşiklik eden nehirler sayısız hikâyeye, mite ve şarkıya konu olmuş, insanlara ilham kaynağı olmuştur. İnsanlığın gelişimindeki etkisinin yanı sıra gezegenin en zengin ekosistemleri arasında sayılan nehirler insanlar için önemli bir besin kaynağıdır. Denizlere oranla çok daha az su içermelerine karşın nehirler, denizlerin içerdiğinden çok daha fazla balık türü içermektedir. Üstelik tatlı su balıkçılığı, beslenmeleri ağırlıklı olarak balığa dayanan yaklaşık yarım milyar insanın beslenmesinde etkin bir rol üstlenir.

Nehirler dünyanın en değerli doğal mirasları arasında bulunan doğal güzelliklerin meydana gelmesinde de önemli roller üstlenir. Dünyanın en güzel manzaralarını, şelalelerini, göllerini ve denizlerini nehirler beslemektedir. Pantanal’dan Okavango Deltası’na kadar otuzdan fazla nehir manzarası dünya mirası olarak tanınmış ve sit alanı ilan edilmiştir. Hal böyle olunca biz de nehirler hakkında bir yazı hazırlamak istedik ve dünyanın en uzun nehirleri üzerine bilgileri derledik. Dilerseniz, sözü daha da uzatmadan dünyanın en uzun nehirlerinde bir yolculuğa çıkalım.

Dünyadaki En Uzun Nehir

Dünyanın en uzun nehri, meşhur Nil Nehri’dir. Havzası Afrika’nın onda birini kaplayan Nil Nehri, 6650 km’lik uzunluğuyla dünyanın en uzun nehri ünvanını kazanmıştır. Su kapasitesi açısından ise Güney Amerika’daki Amazon Nehri‘nden sonra ikinci sırada gelir. Nil Nehri, havzasının genişliği açısından değerlendirildiğinde ise 3 milyon km² büyüklüğü ile dünyada üçüncü sıraya yerleşir. Nil Nehri güneyden kuzeye doğru üç ana kol boyunca akar. Bu kollar sırasıyla Beyaz Nil Nehri, Mavi Nil Nehri ve Atbarah ya da Siyah Nil Nehri olarak adlandırılır.

Nil Nehri’nin asıl yatağı Tanzanya, Ruanda ve Uganda sınırlarında yer alan Victoria Gölü’nden Victoria Nili adını alarak çıkmasıyla başlar. Nehir, Kyoga ve Albert göllerinden geçtikten sonra Albert Nili adını alır ve uzun yolculuğuna devam eder. Daha sonra Sudan’a giren nehrin ana kolu yol boyunca Bahrü’l Gazal, Bahrü’l Cebel, Beyaz Nil Nehri, Mavi Nil Nehri ve Atbarah Nehri gibi kollardan beslenir. Mavi Nil, Etiyopya’nın orta kesimlerinde doğar ve Beyaz Nil’e Hartum doğusunda yer alan birleşim yerinden katılır. Mısır’daki su taşkınlarına yol açan ve bereketli çamuru bölgeye getiren Mavi Nil’dir. Hartum’un kuzeydoğusundaki bölgede ise Atbarah kolu ile birleşen Nil, kuzeye doğru yolculuğunu sürdürür ve Kahire yakınlarında Nil Deltası’nı oluşturarak denize dökülür.

Binyılları aşkın süredir Afrika kıtasına can suyu olan Nil Nehri, çok eski çağlardan beri sulama amacıyla kullanılmıştır. Nil Nehri’nin Akdeniz’e döküldüğü yerde Kahire’den başlayan oldukça büyük bir delta oluşmuştur. Öyle ki, deltanın başlangıcından itibaren denize uzaklığı 160 km’dir. Bir ucu İskenderiye’ye diğeri Port Said’e uzanan genişliği ise 150 km uzunluğundadır. İçinde çok sayıda kanal ve göl bulunduran bu delta, Nil Nehri’nin ne denli verimli bir akarsu olduğunu kanıtlar niteliktedir. Nil havzasında yoğunlukla pamuk ve pirinç yetiştirilir ancak balıkçılık da bölgede önemli bir geçim kaynağı olarak öne çıkar.

Dünyanın En Uzun Nehir Sıralaması

Dünyanın en uzun nehirleri dünya çapında yayılım gösterir. Afrika’dan Kuzey ve Güney Amerika’ya, Asya’dan Orta Doğu’ya kadar birçok bölgede uzunluğu ile dünyanın en uzun nehirleri listesine dahil edilen birçok nehir var. Gerek sunduğu yaşamsal imkanları gerekse doğal güzellikleri dikkate alınsın, dünyanın en uzun nehirleri ölmeden önce görmeniz gereken yerler arasında.

Üzerinde piramitlerin yapımında kullanılan taşların taşındığı, bin yılı aşkın süredir havzasında tarım yapılan Nil Nehri’ni görmemek büyük bir kayıp olurdu herhalde. Aynı şey dünyanın ikinci en uzun nehri ünvanını taşıyan Amazon Nehri için de geçerli. Güney Amerika’nın kalbinde yer alan Amazon bölgesini besleyen bu devasa nehri kendi gözlerinizle görmek unutamayacağınız deneyimler sunabilir. Bu düşünceden hareketle dünyadaki en uzun nehirleri görmek için yolculuk eden milyonlarca turist var. Siz de dünyanın en uzun nehirleri gibi özel yerleri seyahat listenize eklemeyi düşünüyor olabilirsiniz.

Türkiye’nin En Uzun Nehri

Dünyanın en uzun nehirleri sıralamasında ilk ona girememiş olsalar da listede Türkiye’den çok sayıda nehir var. Mezapotamya’yı oluşturan Fırat ve Dicle nehirleri, Türkiye’nin en uzun nehirleri söz konusu olduğunda listede başı çekiyor. Fırat Nehri, 2800 km’lik uzunluğuyla birinci sırada yer alırken Dicle Nehri, 1900 km’lik uzunluğu ile Türkiye’nin ikinci en uzun nehri konumunda. Fırat ve Dicle Nehirlerini 1515 km uzunluğuyla Kura Nehri, 1355 km uzunluğuyla Kızılırmak, 1072 km uzunluğuyla Aras Nehri takip eder. Fırat Nehri dünyanın en uzun nehirleri listesinde 20’nci sırada kendine yer bulurken Dicle listede 64’üncü sıradadır. Türkiye’de doğup Hazar Denizi’ne dökülen Kura Nehri 1515 km’lik uzunluğu ile 89 sırada kendine yer bulur. Kızılırmak’ın 137’nci olduğu dünyanın en uzun nehirleri listesinde Aras nehri 167’nci sırada konumlanmıştır.